تعریف واحد
مراقبت و پیشگیری ومبارزه با بیماری های واگیر و غیر واگیر :
واحد مبارزه با بیماریها یکی از واحدهای ستادی
مرکز بهداشت شهرستان می باشد که در زمینه چگونگی الگوی توزیع بیماریهای شایع
شهرستان از نظر اتیولوژی ، توزیع مکانی ، توزیع زمانی، توزیع انسانی و بخصوص بار
بیماری ( Burden of Disease ) و عوامل موثر در آن بررسی و مطالعه نموده
و بدینوسیله جایگاه اپیدمیولوژیک آنها را در چارچوب قیاس منطقه ای و ناحیه ای از
نظر اسپورادیک ، آندمیک ، طغیان ( Out Break ) و اپیدمیک بودن تعیین و تبیین می نماید،
تا بتواند بعنوان عضوی از ساختار اجرایی مرکز بهداشت شهرستان بعنوان یک واحد
سازمانی مسئول در قبال سلامت آحاد جامعه هماهنگ و همپا با سایر اعضاء و دیگر
بخشهای موثر در بهداشت و با بهره گیری از توان تخصصی خود در تحقق اهداف بهداشتی
کشور به نحو شایسته ایفای نقش کند. که در زیر به خلاصه ای از این فعالیتها
اشاره شده است :
·
انجام مطالعات لازم در مورد بیماریهای بومی
منطقه و تعیین اولویت ها جهت پیش بینی برنامه اجرائی
·
پیش بینی و تهیه برنامه های عملیاتی
بیماریهای واگیر و غیر واگیر منطقه با توجه به اولویت آنها و پیشنهاد آنها به سطوح
بالاتر
·
دریافت برنامه های عملیاتی تأیید شده و ابلاغ آن به
واحدهای تابعه جهت اجرا
·
دریافت گزارش ،ارسال گزارش ،پیگیری و بررسی اپیدمیولوژیکی بیماریهای
مشمول گزارش تلفنی (فوری) و کتبی(غیرفوری)
·
بیماریهای مشمول گزارش فوری تلفنی : (طغیان بیماریهای منتقله از
آب و غذا ) وبا ،بوتولیسم و... ، فلج شل حاد ، سرخک ، سندرم سرخجه مادرزادی ، دیفتری، سیاه سرفه ، کزازنوزادان ، مننژیت ، عوارض
ایمنسازی موارد مرگ ،
بستری در بیمارستان ، آبسه ، کلیه پیامدهای غیرمعمول شدید یا خوشهای بزرگ و هرگونه عارضهای که باعث تشویش اذهان
عمومی شود ) ، طاعون ، تیفوس ، تب زرد ، مالاریا ، کمکاری مادرزادی تیروئید ، سیاه زخم تنفسی ، هر مورد
حیوان گزیدگی ، بیماریهای بثوری خونریزی دهنده (CCHF)،شیستوزومیازیس
وهرگونه افزایش ناگهانی موارد بیماریهای عفونی
·
بیماریهای مشمول گزارش غیرفوری : سل ، جذام
، کزاز بالغین ، عوارض ایمنسازی (سایرموارد) ، ایدزو موارد
HIV مثبت ،
بیماریهای آمیزشی ، انواع هپاتیت ویرال ( A,B,C,D,E
) ،تیفوئید ، شیگلوز ، لپتوسپیروز ، سیاه زخم جلدی ، کالا آزار ،
تب مالت ، سالک ،عفونتهای بیمارستانی.
·
جمع آوری ثبت، تجزیه و تحلیلی اپیدمیولوژیکی
و گزارش دهی آمار و اطلاعات که به صورت هفتگی، ماهانه، سه ماهه،شش ماهه و سالانه
از مراکز تابعه به این واحد ارسال می گردد.
·
مشارکت در برنامه ریزی و اجرای برنامه های
آموزش بهداشت با دیگر واحدهای ستادی با توجه به اولویت های آموزشی
·
همراهی با تیم بازدید از مراکز بهداشتی
درمانی و خانه های بهداشت بمنظور بررسی فعالیت واحدهای مذکور در زمینه مبارزه با
بیماریها
·
نظارت بر انجام کلیه امور فنی واحدهای تابعه
(بیماریابی، نمونه برداری، واکسیناسیون ، آزمایش نمونه ها، مبارزه با کنترل اپیدمی
ها، درمان بیماریها، نحوه نگهداری مواد بیولوژیک و غیره)
·
همکاری و هماهنگی با سایر ادارات شهرستان به
منظور اقدامات پیشگیری و مراقبت بیماریها
·
پیش بینی و کوشش در رفع احتیاجات نیروی
انسانی مورد نیاز واحد مبارزه بیماریهای واگیر واحدهای تحت سرپرستی
·
پاسخ شفاهی و تلفنی به سؤالات مردم در خصوص
بیماریها
·
تأمین، نگهداری و توزیع واکسن مورد نیاز
مراکز بهداشتی و درمانی طبق شرایط استاندارد رعایت زنجیره سرما
·
برنامه ریزی جهت افزایش آگاهی پرسنل مراکز
بهداشتی و درمانی و خانه های بهداشت نسبت به اصول مراقبت و پیشگیری از بیماریها از
طریق برگزاری جلسات آموزشی و بازآموزی
·
مشارکت در انجام طرحهای مرتبط ملی و منطقه
ای
الف ) تعریف واحد بیماریهای
واگیر :
واحدی است که با هدف پیشگیری از بروز ، مبارزه وکنترل
بیماریها واگیردار و مشترک بین انسان ودام ایجاد شده است.
ب ) تعریف
واحدبیماریهای غیر واگیر:
واحدی است جهت پیشگیری ،کنترل ومبارزه
بابیماریهای غیر واگیر قابل مراقبت
شرح وظایف کارشناس مسئول واحد پیشگیری و مبارزه با بیماریها:
·
نظارت
وکنترل بیماریهای واگیر و غیر واگیر در سطح منطقه
·
بررسی و
پیگیری اپیدمی های ایجاد شده در سطح منطقه
·
نظارت
بر اعلام موارد بروز یافته ( واگیر) در سطح منطقه به معاونت بهداشتی
·
جمع
آوری اطلاعات آماری بیماریهای واگیر و غیر واگیر
·
اعلام و
اتخاذ راههای کاهش بیماریهای واگیر و غیر واگیر در سطح شهرستان
·
اجرای
دستورالعملهای ارسال شده از وزارتخانه و معاونت بهداشتی
·
تقسیم
نیروهای کاری در سطح منطقه و ستاد و همچنین تبیین شرح وظایف نیروهای واحدبیماریها
·
بالا
بردن شاخص سلامتی در سطح منطقه
·
نظارت
بر شاخصهای منطقه به استانداردهای اعلام شده
·
گزارش
بازدید و پایش پرسنل و جمع بندی نکات و مشکلات منطقه
·
اجرای
طرحهای کشوری در سطح کلان و منطقه ای
·
تنظیم
کشیک واحد بیماریها
·
تشکیل
کمیته بیماریهای واگیر و غیر واگیر
·
نظارت
بر ارسال به موقع نمونه های گرفته شده از آزمایشگاه به آزمایشگاه کشوری
·
انجام مکاتبات
اداری
·
هماهنگی
برون بخشی و درون بخشی در زمینه های کاری
·
نظارت
بر اجرای شرح وظایف
توسط پرسنل در مراکز محیطی
·
نظارت
بر ارسال گزارشات هفتگی یا ماهیانه
·
برگزاری
جلسات درون واحدی بصورت ماهیانه (ستاد)
·
شرکت در
جلسات ماهیانه در معاونت محترم بهداشتی
·
شرکت در
جلسات وکمیته بهداشتی در ستاد مرکزبهداشت شهرستان
·
شرکت در
کارگاهها، کلاسهای آموزشی و سمینارهای برگزارشده توسط گروه بیماریهای مرکزبهداشت
استان
·
تعیین
نیروهای شرکت کننده در کارگاهها و کلاسهای آموزشی در خصوص موضوعات واحد بیماریها
·
برگزاری
کارگاههای آموزشی جهت پزشکان ، پرسنل ستادی ومراکز وهمچنین بهورزان
·
برگزاری
دوره های باز آموزی جهت پرسنل مراکز و بهورزان
·
آموزش
پزشکان جدیدالاستخدام قبل از شروع به كار
شرح وظایف کارشناسان بیماریهای
واگیر:
·
تشکیل
کمیته بیماریهای واگیربر اساس نیاز
·
تهیه، تنظیم
و ارسال آمار بصورت ماهانه ، سه ماهه و شش ماهه در قالب فرم و ... به معاونت محترم
بهداشتی
·
پیگیری
و نظارت بر فعالیت مراکز تابعه در زمینه بیماریابی و درمان بیماریهای واگیر
·
اموزش وکنترل بیماریهای نو پدید
وبازپدید
·
برآورد
داروها و وسایل بیماریابی ودیگرتجهیزات مورد نیاز بیماریهای واگیر
·
نظارت
مستقیم بر مصرف داروها و پیگیری عوارض دارویی
·
بررسی
اطرافیان و خانواده های بیمار در تماس و انجام اقدامات تشخیصی و پیگیرانه جهت
اطرافیان
·
هماهنگی
مستمر با آزمایشگاه جهت انجام آزمایشات بیماریابی ، تشخیص وپیگیری درمان
·
گزارش
گیری از کلیه مراکز بهداشتی درمانی ومطبهای خصوصی به صورت روزانه ، هفتگی وماهانه
·
گزارش
فوری بیماریهای نیاز به گزارش فوری به سطح بالاتر و اقدامات کنترلی جهت اطرافیان
بیمار
·
ارسال
گزارش هفتگی و ماهانه به معاونت بهداشتی
·
تکمیل
فرم بررسی انفرادی جهت بیماران
·
پیگیری
بیماران تا حصول نتیجه و بررسی اطرافیان بیمار ودرصورت نیاز شروع شیمو پروفیلاکسی برای
آنها
·
گرفتن
نمونه خون . ادرار. نمونه حلق از بیماران مشکوک به بیماریهای واگیری که درمرحله
حذف ویا ریشه کنی قرار دارند و ارسال آن به آزمایشگاه کشوری با حفظ زنجیره سرما
·
واکسیناسیون
و پیگیری افراد حیوان گزیده بصورت آنکال
·
تشکیل
کلاس آموزش و تاکید به راههای انتقال –پیشگیری
و کنترل بیماری
·
بازدید
و پایش از کلیه مراکز بهداشتی درمانی شهری –روستایی
وخانه های بهداشت تابعه
·
رسم
نمودار بروز بیماریها به صورت 3و6و9و12 ماهه جهت کلیه بیماریهای واگیر قابل مراقبت
·
تهیه
نقشه پراکندگی بیماریهای واگیر وبروز نمودن آن به صورت ماهانه
·
پایش
وارزیابی مراکز وخانه های بهداشت تابعه شهرستان
·
تهیه
تراکت ، پمفلت ودیگر وسایل کمک آموزشی مورد نیاز جهت افزایش سطح آگاهی بیماریهای
واگیر شایع
·
برگزاری
کارگاههای آموزشی جهت پزشکان ، پرسنل ستادی ومراکز وهمچنین بهورزان
·
کاهش موارد بیماریهای عفونی در جامعه وکنترل
آنها درسطح قابل قبول
·
افزایش سطح آگاهی های مردم نسبت به
بیماریهای عفونی در راههای انتقال وکنترل آنها
·
افزایش میزان ایمنی نسبت به بیماریهای عفونی
واکسن دار در بین افراد جامعه
·
مهار اپیدمی های بیماریهای واگیر
·
برنامه ریزی در جهت افزایش آگاهی های رده
های بهداشتی وپزشکان
·
نظارت وپایش عملیات کنترل بیماریها
شرح
وظایف کارشناسان بیماریهای غیر واگیر:
·
آموزش
چهره به چهره و گروهی بیماران در مراکز تابعه
·
جمع
آوری و تنظیم فرمهای آماری بیماریهای غیر واگیر از کلیه مراکز شهری و روستایی و
ارسال به معاونت بهداشتی بصورت ماهانه
·
آموزش
مستمر نیروها در ارتباط با بیماریهای غیر واگیر قابل مراقبت
·
نظارت
بر نحوه گرفتن فشارخون و...در بیماریهای غیر واگیر
·
هماهنگی
های لازم با اداره پست شهرستان جهت ارسال نمونه ها از مراکز به آزمایشگاه رفرانس
درمرکز استان
·
نظارت
بر اجرای طرح بازدید منازل در خصوص پیشگیری از حوادث خانگی هر شش ماه یکبار و جمع
بندی آمار
·
جمع
آوری و ثبت رایانه ای آمار سوانح و حوادث از مراکزتحت پوشش ،و ارسال آمار آن بصورت
شش ماهه به معاونت بهداشتی
·
جمع
آوری آمار مجروحین مواد محترقه چهارشنبه سوری از مراکز تحت پوشش و ارسال به معاونت
بهداشتی دانشگاه
·
برنامه
ریزی جهت آموزش بیماریهای غیر واگیر قابل مراقبت واجرای آن در موعد مقرر
·
تشکیل
جلسات هماهنگی با حضور تیم مشاوره تالاسمی
·
پیگیری
زوجین ناقل تالاسمی جهت انجام به موقع مشاوره تنظیم خانواده و ارجاع به آزمایشگاه
مراکز پیش از تولد(PND)
·
پیگیری
والدین بیماران تالاسمی ماژوردرخصوص مشاوره تنظیم خانواده ودرصورت بادارشدن والده
انجامPNDمرحله
دوم
·
بازدیدو
نظارت بر عملکرد کلیه مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی و خانه های بهداشت
تابعه شهرستان
·
انجام
طرح غربالگری دیابت در افراد بالای 30 سال و زنان باردار
·
تهیه
تراکت و پلاکارد و نصب آن بر طبق تقویم بهداشتی
·
پیشگیری وکنترل دیابت وعوارض ناشی از آن
·
پیشگیری وکنترل فشار خون بالا و عوارض ناشی از آن
·
پیگشیری وکنترل سرطان
·
پیشگیری وکنترل بیماریهای کم کاری مادرزادی تیروئید و فنیل کتونوری
·
پیشگیری از سوانح وحوادث ورسیدن به شاخصهای جامعه ایمن
·
مشاوره ژنتیک تالاسمی
شرح وظایف کارشناس مرکزمشاوره بیماریهای رفتاری VCT:
·
پذیرش
بیماران HIV+. ثبت رایانه ای آمار و
اطلاعات مرکز مشاوره
·
پیگیری
فعال و دعوت موارد شناسایی شده به مرکز
·
انجام
مشاوره و آموزش افراد ارجاع شده HIV+.و خانواده آنها
·
انجام
مشاوره و درخواست آزمایش HIVرایگان برای افراد دارای رفتار
پرخطر
·
تشکیل
جلسات آموزشی درخصوص ایدز و هپاتیت درمدارس،آموزش و پرورش،فرمانداری و پرسنل مراکز
بهدااشتی درمانی و ...
·
ارائه
داروی ضد رتروویروس رایگان به بیماران ایدزی
·
ارائه
سرنگ و پوشش رایگان در راستای سیاستهای کاهش آسیب به افراد داری رفتار پرخطر
·
انجام
آزمایشات دوره ای CD8/CD4/CBC
برای
پیگیری افراد HIV+
·
معاینه
رایگان بیماران HIVو
ارجاع به موارد تخصصی تر در صورت نیاز
·
انجام
واکسیناسیون هپاتیت B ،دوگانه و آنفلوانزا برای بیماران و در صورت نیاز خانواده آنها
·
ارجاع
افراد تحت پوشش واجد شرایط جهت کسب خدمات حمایتی به ارگانهای مربوطه نظیرکمیته
امداد،بهزیستی و ...
شرح وظایف کارشناس بهداشت روان :
·
آموزش
به عموم جامعه . پرسنل بهداشتی ودر صورت لزوم مدارس
·
نظارت
بر اجرای طرح ادغام بهداشت روان در خانه های بهداشت
·
بازدید
از خانه های بهداشت و مراکز بهداشتی تابعه شهری و روستایی
·
مشاوره
بهداشت روان و ارسال آمار آن به معاونت محترم بهداشتی
·
جمع
آوری آمار ماهیانه و ارسال آن به معاونت محترم بهداشتی
·
تشکیل
کمیته بهداشت روان
·
تهیه .
تکثیر و توزیع پمفلت . تراکت و جزوات بهداشت روان
·
جمع بندی آمار آموزش بهداشت روان
از مراکز شهری –روستایی
و خانه های بهداشت تابعه و ارسال آن به معاونت محترم بهداشتی بصورت ماهانه
شرح وظایف کارشناسان واکسیناسیون وزنجیره سرد:
·
کنترل
زنجیره سردشهرستان بصورت 2بار در روز
·
برآورد
واکسن مورد نیاز ماهانه ، تکمیل و تحویل آن درابتدای هرماه به معاونت امور بهداشتی
·
بررسی
درخواست واکسن مراکز تابعه و توزیع به موقع واکسن بصورت ماهیانه
·
جمع
آوری ، بررسی ، جمع بندی و ارسال آمار واکسیناسیون بصورت ماهیانه به معاونت امور
بهداشتی
·
تهیه و
ارسال پوشش واکسیناسیون بطور سه ماهه . شش ماهه . نه ماهه و سالانه
·
رسم
نمودارپوشش واکسنهای روتین به تفکیک مراکز تابعه وبصورت 3و6و9و12ماهه
·
ثبت
دقیق جمع بندی آمار واکسیناسیون به تفکیک شهری و روستایی
·
پیگیری
علت افت پوشش واکسنهای با پوشش کمتر از95%
·
نظارت
بر حُسن اجرای واکسیناسیون درمراکز شهری وخانه های بهداشت تابعه شهرستان
·
ثبت
کلیه موارد عوارض ناخواسته متعاقب ایمنسازی و گزارش فوری و ماهیانه آن به معاونت
بهداشتی
·
نظارت
برپیگیری وتکمیل فرم شماره2و3عوارض واکسن که توسط همکاران رده میانی تکمیل شده است
·
ارسال
پسخوراند 3ماهه به مراکز شهری و روستایی درخصوص وضعیت پوشش ایمنسازی وپیگیری جوابیه
پسخوراند
·
ثبت
دقیق وبه موقع تمام عوارض واکسنها درپورتال وزارت بهداشت