شهید آیت الله دکتر مفتح از جمله عالمانى است که عمر گرانبهای خود را وقف احیاى معارف اسلامى و نشر فرهنگ اهل بیت (ع) کرد و در موقعیت های مختلف گوناگون به ستیز با جهل ، تباهى و ستم پرداخت . او نماد وحدت میان حوزه دانشگاه است .
محمد در سال 1307 ه ش در خانه عالم بزرگوار حاج شیخ محمود مفتح دیده به جهان گشود . وی پس از طی تحصیلات مقدماتی نزد پدر ، در سال 1322ه ش به قم رفت و در مدرسه دارالشفاء به کسب معارف عالیه پرداخت . محمد توانست کتب رسائل ، مکاسب و کفایه را که از امهات کتب حوزوی هستند ، طى سالهاى 1324 - 1322 ه ش بیاموزد و در این مسیر پیشرفت شایانی را از خود نشان دهد . مفتح در همان زمان در مکتب درسی حضرت امام خمینی ره حاضر شد و به تحصیل عرفان در محضر آن عارف زمانه پرداخت .آیت الله مجاهد تبریزى ، آیت الله العظمى بروجردى ، علامه طباطبائى ، آیت الله العظمى سید محمد رضا گلپایگانى ، آیت الله العظمى مرعشى نجفى ، آیت الله حاج میرزا ابوالحسن رفیعى اصفهانى و آیت الله سید محمد جحت پرتوى از دیگر استادان آن عالم ربانی بودند .مفتح همزمان با تحصیل در علوم حوزوى موفق شد در رشته الهیات و معارف اسلامى در دانشگاه تهران به تحصیل بپردازد. وی با دفاع از پایان نامه خود با نام " حکمت الهى در نهج البلاغه " موفق به در یافت در جه علمی دکترا از این دانشگاه شد . ایشان پس ازآن به تدریس در حوزه های علمیه و دانشگاه تهران بویژه در سطوح عالى پرداخت و تدریس کتاب منظومه حاج ملاهادى سبزوارى در حوزه های علمیه را در برنامه کاری خود قرار داد .
وى همچنین مدتی در دبیرستان دین و دانش قم به تدریس پرداخت و با همکارى شهید دکتر بهشتى و حضرت آیة الله خامنه اى ، کانون اسلامى دانش آموزان و فرهنگیان را در قم تاسیس کرد . در همین دوره آن شهید والامقام نوک تیزحمله خود را متوجه ساختار و نهاد رژیم پهلوی ساخت و دست به افشاگری درباره جنایات این رژیم سفاک زد . در همین زمان ( سال 1347 ) ساواک شهید مفتح را از آموزش و پرورش اخراج و به نواحى بد آب و هواى جنوب کشور تبعید کرد . اما او کسی نبود که با این تهدیدات کنار آید . وی در سال 1348 پس از پایان تبعید خواستار ورود به شهر قم شد که از ورود وی به این شهر ممانعت به عمل آوردند و ایشان بقیه عمر را در تهران به مبارزه و تعلیم و تعلم پرداخت . اما سخنرانی های افشاگرانه دکتر مفتح برای رژیم گران می آمد و از همین رو ایشان بارها توسط عمال ساواک دستگیر و روانه زندان شد . تاسیس جلسات علمى اسلام شناسى ، همکارى با شهید بهشتى ، شهید مطهری ، آیة الله مهدوى کنى و آیت الله سید عبدالکریم موسوى اردبیلى در تشکیل جلسات سخنرانى در مسجد رضوى قم ، برگزاری جلسات تفسیر قرآن کریم در مسجد الجواد تهران و برپایی جلسات وعظ و تبلیغ در نقاط مختلف کشور از دیگر فعالیت های تبلیغی آن عالم ربانی بود .
در سال 1356 ه ش شهید مفتح اعلام کرد نماز عید فطر را در زمینهاى قیطریه برپا خواهند کرد .دکتر مفتح در خطبه هاى نماز به افشاگرى علیه طاغوت و استکبار و صهیونیست ها پرداخت و نام حضرت امام خمینی ره را در حضور هزاران نفر جمعیت مسلمان بر زبان جارى ساخت و بر اطاعت از فرامنیش تاکید کرد.
در آستانه پیروزى انقلاب اسلامى و ورود رهبر انقلاب اسلامی به ایران ، با سازماندهى و تدبیر شهید مفتح ، کمیته استقبال از امام ره تشکیل شد .
شهید مفتح که خود محصول دو نوع تفکر حوزوی و دانشگاهی بود سعی وافری را در نزدیک کردن این دو نهاد علمی ایران زمین به انجام رساند . او معتقد بود که دانشگاهیان با فراگیری علوم اسلامی و ایجاد روح زهد و تقوا در میان دانشگاهها می توانند در جهت ایجاد محیطی مهذب که به تربیت متخصصین همت می گمارد ، تلاش کنند . وی همچنین بر این امر تاکید می کرد که حوزویان باید بر علوم روز مسلط شوند و از این طریق در جهت تبلیغ معارف دین الهی گام بردارند . او حتی اقدام عملى در راه رسیدن به چنین وحدتى را تغییر نظام آموزشى دانشگاه مى دانست .
دکتر مفتح علیرغم آنکه بیشتر در حوزه عمل فعال بود، اما از حوزه نظر نیز غافل نبود و توانست در این حوزه کتاب های چندی را به رشته تحریر در آورد . ترجمه تفسیر مجمع البیان ، حاشیه بر اسفار ملاصدرا ، روش اندیشه ،حکمت الهى و نهج البلاغه ، آیات اصول اعتقادى قرآن ، نقش دانشمندان اسلام در پیشرفت علوم ، ویژگیهاى زعامت و رهبرى از جمله آثار آن شهید والامقام است . سرانجام پس از عمری تحقیق ، تالیف و مبارزه آن عالم ربانی در صبح روز 27 آذر 1358 ه ش در جلو دانشگاه الهیات تهران به دست گروه منحرف فرقان ترور شد و به در جه رفیع شهادت نایل آمد .