درچنین روزی درسال 682هجری قمری علامه حلی « فخر المحققین» نابغه بزرگ ، فقه ومحقق والامقام به دنیا آمد . حسن بن یوسف بن علی بن مطهر حلی ، معروف به علامه حلی ، یکی از اعجوبه های روزگار است که درفقه واصول و کلام ومنطق و فلسفه و رجال و غیره کتاب نوشته است ، در حدود صد کتاب از آثار خطی یا چاپی او شناخته شده که بعضی از آنها به تنهائی ( مانند تذکرهالفقهاء ) کافی است که نبوغ او را نشان دهد . علامه کتب زیادی در فقه دارد که غالب آنها مانند کتابهای محقق حلی در زمانهای بعد از او طرف فقهاء شرح و حاشیه شده است . در فقه شاگرد دائی خود" محقق حلی" و در فلسفه و منطق شاگرد خواجه نصیرالدین طوسی بوده است ، فقه تسنن را نزد علمای اهل تسنن تحصیل کرده است . او استادان بسیاری داشته است که از میان آنها میتوان به خواجه نصیر الدین طوسى،کاتبى قزوینى،حکیم منطقى شافعى معروف بهدبیران اشاره کرد و از اساتید علوم منقول او مىتوان از دایى با فضیلتخویش،محقق حلى،ووالد ماجد خویش،شیخ سدید الدین یوسف و سید احمد بن طاوس و برادرش سیدعلى بن طاوس و ابن میثم بحرانى و پسر عموى مادر خویش،شیخ نجیب الدین یحیىو شیخ تقى الدین عبد الله بن جعفر بن على صباغ حنفى و شیخ عز الدین فاروقىواسطى اشاره نمود . همچنین وی داراى حوزه وسیع و پربرکتى بوده است و شاگردان متعددى از مکتب فقه واصول او فارغ التحصیل گردیدهاند و جالب توجه آن است که خواجه نصیر الدینطوسى را از شاگردان فقهى او به شمار آوردهاند،آنچنان که او استاد معقول و ریاضیاتعلامه بوده است و این نوع مبادله و تفاهم فرهنگى در جمع دانشمندان ما بىسابقه نبوده است. ( شهید مرتضی مطهری ، خدمات متقابل اسلام و ایران )
سید مصطفى تفرشى،صاحب کتاب«نقد الرجال»مىگوید:«علامه آن قدرفضیلت و شان و اعتبار دارد که بهتر آن است که توصیف نشود،چون توصیفها وتعریفهاى من چیزى بر شان او نمىافزاید.او بیش از هفتاد جلد کتاب دارد که هر کدام نشانگر نوعى از فضیلت و نبوغ و علم و دانش اوست...». الابحاث المفیده فی تحصیل العقیده ، ابطال الجبر، الفین بین الصدق و المین ، تبصرة المتعلمین فی احکام الدین ، تذکرة الفقهاء ، تسلیک الاذهان الى احکام الایمان ، تلخیص الکشاف ، تلخیص المرام فی معرفة الاحکام ، ،منهاج الاستقامه ، القواعد و الارشاد از مهمترین آثار اویند . آن عالم ربانی سرانجام پس از عمرى تلاش و کوشش در راه احیاى شریعت حقه اسلام ،در بیست ویکم محرم الحرام726 هجرت در حله به دیار باقی شتافت . پیکر مطهر مطهر حلی را در جنب رواق مطهر مرتضوى(ع)از ایوان طلا دفن کرده اند .