فهرست مناسبتها با جزئیات

    • ۱۳ فروردین
    • 1 April
    • ٢١ رمضان

امیرالمومنین على (ع) چهارمین پسرابوطالب، درحدود سى سال پس ازواقعه فیل( عام الفیل) وبیست وسه سال پیش ازهجرت درمکه معظمه، از مادرى بزرگوار، به نام فاطمه، دختر اسد بن هشام بن عبدمناف ، روزجمعه سیزده رجب درکعبه (خانه خدا) به دنیا آمد. ایشان  تا شش سالگى در خانه پدرشان ابوطالب بودند و مدت هفت سال نیز در خانه پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم)، - در آن مکتب کمال و فضیلت-  تربیت شدند. على(ع )نخستین مردى بود که به پیامبر( ص)  گروید و آمادگى خود را براى یارى و همراهى پیامبراکرم ص در تمام مواضع زندگی  اعلام کرد. پیامبر اکرم(ص ) پس از این وقایع بود که فرمودند: این على، برادر و وصى و وارث و جانشین من در میان شما پس از من است . بعد از سیزده سال دعوت رسول خدا(ص ) در مکه، مقدمات هجرت آن حضرت به مدینه فراهم شد. در شب هجرت پیامبر اکرم( ص ) ، على(ع )در بستر رسول خدابه جای ایشان خوابید و آن شب که اول ربیع الاول سال چهاردهم بعثت بود، لیلة المبیت نامیده شد در حالی که در کمال آگاهی می دانست جانش درخطر است و بر اساس روایات در همین شب آیه اى درباره على(ع )نازل گشت . آن حضرت در سال دوم هجرت  با فاطمه زهرا(س) ازدواج کرد. ایشان در طول عمر پر بر کتشان درتمام غزوات ( مگریک غزوه ، که جانشین رسول خدا درمد ینه بود.) و سریات بسیاری شرکت کرد و در تمامی این غزوات شمشیر برنده اسلام و عطوفت  بخشنده نبوی و تجسم رافت و شجاعت اسلامی  بودند .

 در سال دهم هجرت، در پنجم ذىالقعده، پیامبر اکرم(ص )، على(ع) را به یمن فرستاد تا مردم را به اسلام دعوت کند، و بر اثر دعوت وى بسیارى از مردم به دین مبین اسلام درآمدند. در همین سال بود که قضیه غدیر خم پیش آمد . رسول خدا(ص) در آن روز ضمن معرفى امیرالمومنین به عنوان جانشین خود، فرمود: هر که را من مولا وآقای اویم، این على هم مولا و آقای اوست. این حدیث را 110 نفراز صحابه و 84 نفر از تابعین و 360 نفر از دانشمندان اهل تسنن  از قرن دوم تا قرن سیزدهم هجرى روایت کرده اند.ایشان پس از بیست و پنج سال سکوت و خانه نشینی ، در دوران حکومت پنج ساله شان دست به اصلاحات کلانی در جامعه آن روزگار زدند اما در همین زمان عواملى دست به دست هم داد و مانع اصلاحات و عدالتى که على(علیه السلام) می خواست شد.در این مدّت، وقتِ امیرالمؤمنین بیشتر صرف خنثى کردن توطئه ها و مبارزه با ناکثین( پیمان شکنانى چون طلحه و زبیر) و قاسطین( ستمگران و زورگویانى چون معاویه و پیروانش) و مارقین( خارج شوندگان از اطاعت على(علیه السلام) چون خوارج نهروان)، گردید. امیرالمؤمنین(ع ) در تمام دوران عمر 63 ساله خود، در حدّ اعلاى پاکى و تقوا، درستى، ایمان و اخلاص، زندگى کرد و جز خدا هدفى نداشت .ایشان  تمام عمرپر برکتشان را با طهارت و تقوا سپرى کرد و  آراسته به تقوا خدا را ملاقات نمود. امام المتقین  در خانه خدا به دنیا آمد ودرخانه خدا هم از دنیا رفت. شهادت آن حضرت در شب 21 رمضان سال چهلم هجرى اتفاق افتاد.در باره شهادت آن حضرت مورخین نوشته اند؛ زمانى که امام علی(ع ) آماده مى‏شد تا  جنگ جدیدى را با معاویه آغاز کند، در صبحگاه  روز نوزدهم ماه مبارک رمضان  در  سال 40 هجرى توسط شقى‏ترین انسانها، عبد الرحمان بن ملجم مرادى مجروح شد.

بنا به نقل ابن سعد، سه نفر از خوارج با نامهاى عبد الرحمان بن ملجم، برک بن عبد الله تمیمى و عمرو بن بکیر تمیمى، در مکه با یکدیگر قرار گذاشتند تا امام على (ع) ، معاویه و عمرو بن عاص را به قتل برسانند . ابن ملجم مرادی چون  به کوفه رسید   به دیدار گروهى از طایفه تیم الرباب  رفت. در آنجا زنى را با نام قطام بنت‏ شجنة بن عدى‏  دید که پدر و برادرش در نهروان کشته شده بود ند. ابن ملجم دلباخته روی فریبنده او گشت و  از او خواستگارى کرد. قطام مهر خویش را مبلغ هنگفتی دینار  و قتل امام على (ع) قرار داد. ابن ملجم هم که به همین دلیل به کوفه آمده بود از این پیشنهاد وی استقبال کرد  . وی پس از چندى ،  شمشیر خویش را به زهر آلوده ساخت  و با همان شمشمیر آخته زهر آلود ، ضربتى برفرق  امام وارد کرد  که به دلیل عمیق بودن زخم و سمى بودن شمشیر، امام را به شهادت رساند. گفته شده که ابن ملجم آن شب را در خانه اشعث‏بن قیس بوده است. روایات متعددى حکایت از آن دارد که امام در مدخل ورودى مسجد  مورد حمله ابن ملجم واقع شده است.  در نقلهاى دیگرى آمده است که امام در حال بیدار کردن مردم براى نماز بود که مورد حمله قرار گرفت. اما  روایات مشهور در این مورد  بیانگر این مطلب اند که هنگام  حمله ابن ملجم ،  امام مشغول نماز و در حال سجود بوده است. بسیاری از روایات نیز در باره حال روحی امام ع در شب قبل از ضربت خوردن مطالب بسیاری را بازگو کرده اند .

شب بیست و یکم  ماه مبارک رمضان  نیز یکی از شب های پرفیض و برکت قدر به شمار می رود  .شب هایی که در آن نزول قرآن کریم رقم خورده است  و قدر و مرتبت آن بیش از هزار سال است .   قدر در لغت به معنای بزرگ ، با عظمت ، با ارزش و پر قیمت است . قدر در لغت به معنای سختى و  معیشت نیز آمده است .  این شب  بنابر روایات مشهور یکی از شب های نوزدهم ، بیست ویکم و یا بیست وسوم   ماه مبارک رمضان است .  در میان شب های بیست و یکم و بیست و سوم نیز  آن گونه که از تعدادى از احادیث و روایات استفاده مى شود ،  احتمال شب قدر بودن شب بیست و سوم را مى توان تقویت نمود و معتبرتر دانست. مرحوم طبرسى  در باره شب قدر می گوید: از آن رو به این شب،  قدر گفته اند که داراى شرف و پایه اى بلند و شانى عظیم است.  گروهى دیگر نیز گفته اند: این شب ها قدر نام گرفته اند ،   چون کتابى گرانبها بر پیامبرى بلند مرتبه و گرامى ،  براى امتى بلند پایه با دستان فرشته اى گرانقدر نازل شده است.
امام صادق(ع) در تفسیر آیه شریفه لیله القدر خیر من الف شهر  و در بیان  دلایل تفضل شب قدر به امت اسلام  فرمودند: مراد این است که انجام کار خوب در آن شب برابر عمل صالح در طول هزار ماه در غیر شب قدر است.  امام باقر(ع)  نیز در تبیین  فلسفه شب قدر بیان داشته اند : اگر خداوند کارهاى مومنان را چند برابر نکند به سر حد کمال نمى رسند ،  اما از راه لطف در شب قدر  کارهاى نیکوى آن ها را چند برابر مى فرماید تا کاستى هایشان جبران شود.
 در قدر و منزلت شب قدر همین بس که سوره مبارکه قدر در شان آن نازل شده است :
انا انزلناه فى لیلة القدر- و ما ادریک مالیلة القدر- لیلة القدر خیر من الف شهر- تنزل الملائکه والروح فیها باذن ربهم من کل امر-  سلام هى حتى مطلع الفجر  ما این قرآن عظیم الشان را در شب قدر نازل کردیم و چه تو را به عظمت این شب قدر آگاه تواند کرد ،  شب قدر  از هزار ماه بهتر و بالاتر است  در این شب فرشتگان و روح  به اذن خدا  فرود می آیند .  این شب تا صبحگاه ، رحمت و سلامت و تهنیت است . بسیارى گفته اند چون در این شب  همه چیز اندازه گیرى مى شود به آن شب قدر گفته مى شود  و از جمله آنها  سرنوشت یکسال افراد و جامعه است. از حضرت امام رضا(ع) مروی است که :  این شب را لیلة القدر نامیده اند ،  چون آنچه مربوط به سال است ،  از قبیل خوبى ، بدى ،  زیان ،  سود ، روزى ،  مرگ و ولادت در آن شب اندازه گیرى مى شود.
امام صادق(ع) هم  خطاب به ابوبصیر فرمودند: اى ابو محمد ،  در شب قدر حاجیان مشخص شده و پیشامدها و مرگ ها و روزی ها و آنچه مربوط به آن سال است تا سال آینده  رقم مى خورد ،  پس آن را در شب بیست و یکم و بیست سوم ماه جستجو کن .
بر خی از اعمال انسان  در درک برکات شب قدر مفید و موثر اند  . انس بن مالک از پیامبر گرامى(ص) روایت کرده که فرمودند:    کسى که از اول تا آخر ماه مبارک  در نماز جماعت حاضر شود ،  بهره اى از شب قدر نصیبش شده است. ابو شی ابن حیان از پیامبر اکرم(ص) نقل کرده که فرمودند: کسى که با مالى که از راه حلال به دست آورده ،  روزه دارى را افطار دهد ،  در تمام شب هاى رمضان فرشتگان بر او درود فرستند و جبرئیل در شب قدر با وى مصافحه کند.  نشانه مصافحه جبرئیل آن است که دل مصافحه شونده نرم و اشکش جارى مى شود. امام زین العابدین(ع)  نیز در هر روز ماه مبارک رمضان  یک درهم صدقه مى دادند،  آن گاه مى فرمودند: شاید با این کار شب قدر را دریابم و از آن بهره گیرم. امام صادق ع می فرماید : کسى که در شب قدر غسل کرده و تا سپیده صبح شب زنده دارى کند ،  گناهانش آمرزیده مى شود .

همه ساله چنین روزی به عنوان روز طبیعت در ایران گرامی داشته می شود . ایرانیان  از دیر باز  روز سیزدهم فروردین را گرامی می داشتند و آن را نمادی از گذر از بروج دوازده گانه می پنداشتند . بنابراین در ابتدای سال و پس از گذشت  نخستین دوازده روز،   روز سیزدهم را  روز طلب باران تلقی می کردند و به همین دلیل در دامان  طبیعت به دنبال نعمات  الهی روان می شدند .
گفته اند ایرانیان باستان نیز سیزدهم فروردین را جشن می گرفتند.  بر خی از اعمال این روز که امروزه نیز بقایای آن باقی مانده است،  مفاهیمی  اساطیری  دارند ؛  به طور مثال  به آب افکندن سبزه ، نشانگر اعطای  فدیه به ایزد آب  یا  آناهیتاست . شاید بنا بر برخی اساطیر ایرانی نیز بتوان گفت ، عمر جهان هستی دوازده هزار سال است . ایرانیان باستان معتقد بودند  پس از این مدت " سوشیانت"  ظهور و اهریمن را نابود خواهد کرد . به نظر می رسد  روز سیزدهم، نمادی  از هزاره سیزدهم و آغاز جهان بدون اهریمن و سرشار از عدالت باشد . برخی خرافه ها نیز بر این امر تاکید دارند که روز سیزدهم دچار نحسی است و مردم به منظور دچار نشدن به نحسی مزبور به خارج از خانه خود گریزان می شدند که البته به نظر این امر تا حدود زیادی دور از ذهن می نماید .  
همه ساله مردم ایران چنین روزی به همراه خانواده خود در دامان طبیعت سیر می کنند . این روز در ایران به روز  طبیعت نام گرفته است .


درچنین روزی در  سال1300هجری شمسی ،  قیام کلنل محمد تقی پسیان  درمنطقه خراسان آغازشد . محمد تقی خان پسیان در سال 1268 شمسی در تبریز به دنیا آمد .وی پس از طی مقدمات علوم وارد ژاندارمری شد . او سپس به  آلمان و سویس و عراق رفت  و در آنجا به تحصیل علوم نظامی مشغول شد . کلنل در بازگشت  ریاست ژاندارمری خراسان را به عهده گرفت . او پس از کودتای سیاه رضا خان،  دولت مرکزی را به باد انتقاد گرفت و در نتیجه در صدد اعلام جمهوری در خراسان بر آمد . وی در این مسیر دست به قیام گسترده ای زد اما نیروهای نظامی  دولت  و عشایرمنطقه قیام او را سرکوب نمودند . وی در   سال 1300 در سن 33 سالگی به شهادت رسید .


در چنین روزی در سال 1578 میلادی هاروی پزشک انگلیسی به دنیا آمد . وی مساله گردش خون را در  بدن تشریح کرد و آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد .


در چنین روزی در سال 1865 میلادی زیگموندی شیمیدان آلمانی متولد شد . وی به سال 1925 میلادی جایزه نوبل شیمی را از آن خود کرد .


در چنین روزی در سال 1929 میلادی،  میلان کوندرا  شاعر و نویسنده مشهوراهل" چک" دیده به جهان گشود . «هنر رمان»  ،«شوخی » و «جاودانگی»  از مهمترین آثار این نویسنده اند . وی در سال 1947 میلادی پس از طی تحصیلات دانشگاهی به حزب کمونیست پیوست . او در سال 1953 موفق شد نخستین کتاب شعر خود را با نام «انسان ، باغ بزرگ » منتشر کند . وی در سال 1962 نخستین نمایشنامه خود را با نام «  صاحبان کلیدها»  منتشر کرد  و در سال 1964 میلادی هم کتاب «عشق های خنده دار»   به عنوان نخستین کتاب داستانی از وی منتشر شد . کوندرا نخستین رمان خود را به سال 1967 با نام «شوخی » انتشار داد . پس از یورش تانک های روس در بهار 1968 به چکسلواکی و پراگ ، کوندرا به مدت بیست سال هیچ اثری در چکسلواکی منتشر نکرد . او در سال 1973 رمان «زندگی جای دیگری است » را در فرانسه منتشر کرد . وی به سال 1974 میلادی از دانشگاه" رن" فرانسه عنوان استادیارادبیات را در یافت نمود . با انتشار کتاب «خنده و فراموشی»  مقامات چک تابعیت کوندرا را لغو کردند . آخرین اثر کوندرا  در سال 2000 به نام" جهالت" به زبان اسپانیایی منتشر شد .


در چنین روزی در سال 1901 میلادی" فرانسوا ام رائول"  فیزیکدان و شیمیدان آلمانی دیده از جهان فروبست . وی در سن هفتاد سالگی در گذشت . قانون رائول عنوان مهمترین کشف وی است .


در چنین روزی در سال 1976 میلادی ماکس ارنست نقاش و مجسمه ساز مشهور آلمانی - فرانسوی دیده از جهان فروبست . وی در سن هشتاد و پنج سالگی درگذشت .


در چنین روزی در سال 1968 میلادی لاندو فیزیکدان مشهور روس در گذشت . وی به سال 1962 میلادی جایزه نوبل را در رشته فیزیک از آن خود کرد .

در چنین روزی در سال  527 میلادی ژوستینیان امپراطور بیزانس شد .


در چنین روزی در سال  1793 میلادی بر اثر آتشفشانی کوه اونسن در ژاپن بیش از پنجاه و سه هزار نفر از مردم این کشور جان باختند .


در چنین روزی در سال  1931 میلادی بر اثر یک زلزله مهیب در نیکاراگوئه بیش از دو هزار نفر از مردم این کشور جان خود را از دست دادند .


در چنین روزی در سال  1946 میلادی بیش از چهار صد هزار نفر از معدنکاران آمریکایی در این کشور دست به اعتصاب گسترده  زدند . این امر به دلیل فقر و رکود ناشی از جنگ جهانی دوم به وجود آمده بود .


درچنین روزی در  سال1546میلادی «تیکو براهه» ستاره شناس  و ریاضیدان بر جسته دانمارکی به دنیا آمد . وی  ستاره " ذاتُ الکُرسی" را کشف کرده است .


در چنین روزی در سال 1941 میلادی "رشید علی الغیلانی" در عراق قدرت را به دست گرفت . وی طرفدار آلمانها درجنگ جهانی دوم بود .