مراقبت های قبل از بارداری ، بارداری و پس از زایمان یکی از عوامل مهم
حفظ سلامتی مادر است .
مراقبت های پیش از بارداری :
مراقبت های پیش از بارداری به منظور ارائه خدمت به زنانی است که تصمیم
دارند باردار شوند . در این روند می توان زنان در معرض خطر را زودتر شناسایی
کرد تا با ارائه اقدامات خاص به آنها
حاملگی خود را با سلامت و موفقیت سپری نمایند و فرزندی سالم بدنیا آورند . از این
رو مراقبت های پیش از بارداری برای زنانی صورت می گیرد که 1- به قصد بارداری، روش
پیشگیری از بارداری خود را قطع نموده و یا می خواهند قطع کنند 2- خانم هایی که با تست
حاملگی منفی مراجعه می نمایند 3- خانم
هایی که از هیچ روشی استفاده نمی کنند و برای اولین بار برای دریافت روش پیشگیری از
بارداری مراجعه کرده اند و تمایل به بارداری دارند. در مراقبت های پیش از بارداری
معاینات لازم توسط پزشک و ماما انجام ، سابقه ایمن سازی و مشکلات دهان و دندان
بررسی و وزن مناسب برای شروع بارداری تعیین شده و در خصوص مصرف مکمل های دارویی (اسید
فولیک 3 ماه قبل از بارداری ) به مادر آموزش داده می شود.
مراقبت های بارداری :
مدت زمان
یک بارداری طبیعی 40 هفته از اولین روز آخرین قاعدگی تا زمان زایمان می باشد و به
محض شک به حاملگی جهت اطمینان از بارداری ، تشکیل
پرونده و دریافت مراقبت های دوران بارداری به خانه بهداشت و مراکز
بهداشتی درمانی مراجعه نمایید . در یک حاملگی طبیعی نیاز به مراجعه طیق برنامه
زمانبندی ضروری است و در صورتیکه حاملگی شما پر
خطر باشد تعداد بار مراقبت افزایش می یابد . در مراجعات بارداری مراقبت های
زیر با توجه به سن بارداری انجام می شود:
کنترل
دقیق وزن و فشار خون – اندازه گیری ارتفاع رحم و تعیین میزان رشد جنین – ارزیابی
نحوه قرار جنین در رحم در هفته آخر بارداری – بررسی علائم خطر در مادر – شنیدن
صدای قلب جنین – انجام آزمایشات لازم – تزریق واکسن توام – معاینات دهان و دندان و
سایر معاینات مورد نیاز – آموزش نکات
بهداشتی .
به کلیه
خانم های باردار توصیه می شود روزانه از هر چهار
گروه غذایی اصلی( نان و غلات – میوه و سبزیها – شیر و لبنیات – گوشت ،
تخم مرغ ، حبوبات و مغزها ) با رعایت تنوع و تعادل در مصرف مواد غذایی استفاده
نمایند.
علائم خطر در بارداری :
مادر
بایستی در صورت مشاهده
هریک از عوامل زیر سریعا" به پزشک ویا مراکز درمانی مراجعه نماید
:
خونریزی
و یا هرگونه لکه بینی – آبریزش یا خیس شدن ناگهانی – سوزش ادرار یا درد هنگام
ادرار کردن – کاهش یانداشتن حرکات جنین در نیمه دوم بارداری – افزایش ناگهانی وزن
(1 کیلوگرم یابیشتر در هفته )- ورم صورت و دستها یا تمام بدن – درد زیر شکم یا درد
مشابه درد قاعدگی و یا درد پهلوها – تنگی نفس و تپش قلب – استفراغ های شدید و
مداوم و یا خونی – تب و لرز – تاری دید و سر گیجه- سردرد مداوم درد و ورم یک طرفه
ساق پا و ران – زردی – ضایعات پوستی مانند ضایعات بیماریهای آبله مرغان و سرخجه –
عفونت آبسه و درد شدید دندان
این خدمات در خانه های بهداشت ، مرکز بهداشتی درمانی شهر و روستایی
توسط بهورز ، ماما و پزشک انجام می شود .
دانستنی هایی درباره اچ ای وی و
ایدز برای زنان باردار
بیماری
ایدز یک بیماری عفونی
واگیردار است که عامل ایجاد آن ، ویروسی به نام اچ ای وی است. این
ویروس به راحتی توسط مواد ضدعفونی کننده (الکل ، وایتکس و ...) و حرارت از بین می
رود . سه راه عمده انتقال اچ ای وی عبارتند از 1- از طریق خون و فراوردهای خونی
آلوده و یا استفاده از سرنگ
و سوزن مشترک توسط مصرف کنندگان تزریقی مواد 2- روابط جنسی محافظت نشده با فرد
مبتلا به اچ ای وی 3- از مادر
مبتلا به اچ ای وی به کودک .انتقال ویروس از مادر مبتلا به اچ ای وی به
کودک در طول بارداری ، زایمان و شیردهی صورت می گیرد ولی بیشترین احتمال انتقال در
اواخر دوره بارداری و خصوصا" هنگام زایمان و دوران شیردهی اتفاق می افتد .
برای پیشگیری از انتقال ویروس به نوزادان و کودکان ، به زنان مبتلا به اچ ای وی
توصیه می شود حدالامکان باردار نشوند و یا پیش از تصمیم به بارداری حتما" به
مراکز بهداشتی درمانی و
مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری مراجعه نمایند .
چگونه بفهمیم به اچ ای وی مبتلا
هستیم یا نه ؟
در صورت
بارداری یا تصمیم به بارداری ، برای تشخیص ابتلا به اچ ای وی با آزمایش تشخیصی سریع به راحتی می توان ابتلا به ویروس را
تشخیص داد . در حال حاضر با تست تشخیصی سریع ، احتمال ابتلا یا عدم ابتلا به اچ ای
وی حداکثر در 20 دقیقه در خون مشخص می
شود . البته در صورت مثبت شدن این آزمایش باید آزمایش تاییدی انجام شود . می توان
با مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی یا مراکز مشاوره بیماری های رفتاری این آزمایش
را انجام داد . مشاوره و انجام آزمایش در
این مراکز رایگان و کاملا" محرمانه است
.
تهیه و تنظیم : فریحه احمدی
کارشناس مادران مرکز بهداشت شهرستان روانسر